Zjawisko depresji jest dosyć złożone zarówno pod względem możliwych źródeł jak i skutków jakie ze sobą niesie. Środowisko psychologów od lat zajmuje się źródłami jakie stanowi pochodzenie depresji i jak dotychczas zbadało wiele przyczyn mogących stanowić przyczyny depresji. W sposób oczywisty powstało w tej dziedzinie sporo teorii tłumaczących źródła pochodzenia tej choroby. Większość jednak dociekań skupia się w 3 obszarach, z których wyodrębniono 3 teorie pochodzenia depresji. Każda z nich okazuje się równie przydatna i jednocześnie każda z nich determinuje różne podejścia terapeutyczne, które po krótce opisuje w artykule pt. „Czy mam depresję? Objawy depresji”.
Przyczyny depresji: Teoria biologiczna
Teoria biologiczna głosi, że do depresji dochodzi, kiedy w określonych rejonach mózgu spada koncentracja neurotransmiterów takich jak np. serotonina czy noradrenalina. Podejście biologiczne jest też podstawą teorii wiążących przyczyny depresji z zaburzeniami somatycznymi (tzw. Psychosomatyka depresji). W tym podejściu czynnikami wzmagającymi depresję może być stosowanie leków np. leków obniżających ciśnienie, środków antykoncepcyjnych lub środków psychoaktywnych jak np. alkohol, barbiturany, halucynogeny. Inną przyczyna mogą być schorzenia neurologiczne, zaburzenia metabolizmu, choroby serca, choroby nerek, wątroby i układu oddechowego.
Ujęcie biologiczne zakłada również, że depresja może być zjawiskiem wtórnym wnikającym z innych chorób i odwrotnie. Uwzględnienie związku pomiędzy depresją a innymi chorobami ma niekiedy decydujący wpływ na przebieg leczenie depresji jak i pozostałych chorób.
Teoria biologiczna sugeruje również dziedziczenie depresji. Statystycznie w przypadku 25-40% osób badanych cierpiących na zaburzenia nastroju stwierdzono, że przynajmniej u jednego z rodziców lub bliskich nastąpiła choroba afektywna. Z uwagi na częstsze rozpoznanie depresji u kobiet niż u mężczyzn pojawiły się podejrzenia, że dziedziczenie depresji jest związane z chromosomem X. Jak do tej pory jednak nikomu nie udało się tego dowieść ponad wszelką wątpliwość. Za ważny aspekt przyczyn depresji uważa się również wpływ hormonów kobiecych na występowanie depresji (depresja poporodowa, depresja w ciąży – więcej o tych rodzajach depresji dowiesz się z tego artykułu) jednak i ta hipoteza dotychczas nie doczekała się potwierdzenia.
Pomimo, że rozpoznanie depresji diagnozuje się u kobiet dwa razy częściej niż u mężczyzn prawdopodobnie płeć nie ma znaczącego wpływu na częstotliwość jej występowania, a różnice te mogę być pochodną troski o zdrowie psychiczne wśród kobiet i mężczyzn.
Jeśli chcesz dowiedzieć się kim jestem i jak pomagam m.in. osobom z depresją, przejdź do sekcji na dole artykułu i użyj formularza kontaktowego.
Autor tekstu: Piotr Otto
certyfikowany hipnoterapeuta
Przyczyny depresji: Teoria intrapersonalna
Pod tym pojęciem traktujemy teorie traktujące depresję jako wewnętrzny problem jednostki. Należy do niej model psychodynamiczny, behawioralno-poznawczy oraz tzw. „wyuczona bezradność”. W modelu psychodynamicznym (Zygmunt Freud 1917) zakłada się, że zasadniczą częścią depresji jest poczucie straty. Zgodnie z nurtem freudowskim niektóre jednostki w zbyt dużym stopniu uzależniają poczucie własnej wartości od opinii innych. Dlatego kiedy jednostka utraci (np. w wyniku śmierci lub porzucenia) obiekt, od którego opinii jest uzależniona, przeżywa uczucie złości. Ponieważ w tym przypadku nie może jej wyrazić kieruje złość do wewnątrz. Ta z czasem przekształca się w poczucie winy i nienawiści do siebie, co jest charakterystyczne dla osób w depresji.
Model poznawczy zaproponowany przez Aarona Becka zakłada, że depresja jest wynikiem nieprawidłowego myślenia. Według Becka emocje są konsekwencją myśli, a depresja jest pochodną negatywnego, oderwanego od rzeczywistości myślenia. Negatywny system przekonań wg Becka powstaje w dzieciństwie na długo przed pierwszym epizodem depresyjnym. W tym podejściu to sposób postrzegania i następująca w jego wyniku negatywna interpretacja zdarzeń jest przyczyną depresji.
Martin Seligman (1974, 75, 1983) z kolei związał powstawanie depresji z zakorzenionym w dzieciństwie poczuciem braku kontroli, które utrwaliło się w skutek negatywnych konsekwencji zdarzeń. Seligman twierdził, że jeżeli jednostka jest narażona na sytuacje, w których postrzega siebie jako osobę nie posiadającą kontroli nad dotyczącymi jej zdarzeniami, staje się bezradna, pasywna i podatna na depresję.
Przyczyny depresji: Teoria interpersonalna
Zgodnie z teoriami systemowymi patologia jednostki jest wynikiem patologii systemu, w którym funkcjonuje. Dlatego właśnie w modelu interpersonalnym leczenia depresji podkreśla się role jaką w procesie terapii depresji pełnią inni uczestnicy systemu z jakim identyfikuje się jednostka. Wynika to ze stwierdzenia, że depresja pojawia się w kontekście społecznym i interpersonalnym stanowiąc konsekwencję depresjogennych schematów stosunków międzyludzkich takich jak np. zmiany ról społecznych, ich konflikty i społeczne konsekwencje indywidualnych wyborów jednostki.
Strategie terapeutyczne opracowane w obrębie tej teorii polegają na krótkich, dyrektywnych interwencjach terapeutycznych. Ogólnie rzecz biorąc są to podejścia zorientowane na system, które w celu uzyskania poprawy stanu zdrowia chorego zazwyczaj wykorzystują jego codzienny kontekst społeczny. Najbardziej znanymi reprezentantami tego podejścia są Jay Haley, Virginia Satir, Milton H. Erickson. W tej teorii przyjęto założenie, że warunkiem przezwyciężenia depresji u jednostki jest uzdrowienie systemu, w którym funkcjonuje.
Każde z przedstawionych wyżej podejść leczenia depresji stanowi solidnie opracowaną próbę wyjaśnienia mechanizmów depresji na których opiera się wiele strategii postępowania terapeutycznego w zawartych na naszej stronie narzędziach.
W kolejnym artykule pt „Interwencje Terapeutyczne” opiszę na czym polega leczenie depresji w każdym w wymienionych modeli. Artykuł pojawi się już wkrótce.
Umów się na bezpłatną 15 min konsultację telefoniczną
Prowadzę gabinet hipnozy i hipnoterapii w Szczecinie. Więcej o mojej praktyce hipnotycznej przeczytasz klikając w link hipnoza szczecin. Jednakże zanim to zrobisz, już teraz podejmij pierwszy krok. Wypełnij formularz poniżej i umów się na niezobowiązującą konsultację telefoniczną.
